Δίκαιο και Internet – Μέρος 4ο (2009)
Ο Πειρατής των Βιντεοταινιών
Μπορεί για κάποιους να είναι μισητός αλλά για πολλούς άλλους είναι αγαπητός καθώς βρίσκεται παντού και πάντα, κάτι σαν τον Ρομπέν των Δασών για τους λάτρεις των βιντεοταινιών. Ο λόγος γίνεται για τον μυστήριο άνθρωπο με τον κωδικό όνομα aXXo, που τον Δεκέμβριο του 2008 διέθεσε στο Internet την χιλιοστή ταινία στους θαυμαστές του, παράνομα φυσικά. Το όνομα aXXo έκανε την εμφάνισή του για πρώτη φορά τον Νοέμβριο του 2005 και απέκτησε πολύ γρήγορα μεγάλη φήμη τόσο για την ποιότητα των ταινιών που διέθετε όσο και για την ευκολία του κατεβάσματός τους στους υπολογιστές των χρηστών. Οι ειδικοί του χώρου επισημαίνουν ότι όσο πιο εύκολο γίνεται το κατέβασμα αρχείων στο Internet τόσο περισσότερος κόσμος το κάνει και χωρίς να πιστεύει ότι κάνει κάτι το παράνομο.
Καταστρέψτε τους Παλιούς Σκληρούς Δίσκους σας
Η βρετανική οργάνωση καταναλωτών Which? συμβουλεύει τους χρήστες των υπολογιστών που θέλουν να απαλλαγούν από τους παλιούς σκληρούς δίσκους τους, να μην αρκεστούν σε μια απλή διαμόρφωση (format) ή διαγραφή (delete) των αρχείων και των φακέλων τους. Συνιστούν μάλιστα την πλήρη καταστροφή του σκληρού δίσκου με μηχανικά εξαρτήματα, όπως μ’ ένα σφυρί, καθώς είναι εφικτή με ειδικά προγράμματα η ανάκτηση αρχείων που έχουν διαγραφεί με απλές εντολές του λογισμικού. Καθώς οι σημερινοί χρήστες αγοράζουν όλο και περισσότερο online, χρησιμοποιούν κατά κόρο τις υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης και το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και αποθηκεύουν στον υπολογιστή τους ψηφιακές φωτογραφίες, η κλοπή προσωπικών δεδομένων και από παλιούς σκληρούς δίσκους αποτελεί μια προσφιλή μέθοδο του ηλεκτρονικού εγκλήματος.
Συμβουλές για τις Ηλεκτρονικές Συναλλαγές
Η Ένωση Ελληνικών Τραπεζών εξέδωσε πρακτικές συμβουλές για όσους χρησιμοποιούν το Internet για να κάνουν ηλεκτρονικές τραπεζικές συναλλαγές και οι οποίοι έχουν αυξηθεί σημαντικά τελευταία. Ο βασικότερος λόγος είναι η σωστή ενημέρωση και προστασία των χρηστών καθώς τα κρούσματα απάτης και κλοπής προσωπικών δεδομένων έχουν αυξηθεί κατακόρυφα.
Η Ένωση Ελληνικών Τραπεζών συμβουλεύει :
- Να μην δίνετε ποτέ και σε κανέναν τους προσωπικούς κωδικούς που χρησιμοποιείτε για τις ηλεκτρονικές τραπεζικές σας συναλλαγές.
- Αν έχετε υποπτευθεί κλοπή των κωδικών σας, μην διστάσετε να επικοινωνήσετε αμέσως με την τράπεζα.
- Θα πρέπει να έχετε υπόψη σας ότι δεν υπάρχει περίπτωση μια τράπεζα να σας ζητήσει μέσω e-mail προσωπικά στοιχεία και κωδικούς τραπεζικών λογαριασμών, έτσι θα πρέπει να διαγράφετε αμέσως όσα e-mails ζητούν τέτοια στοιχεία.
- Όταν κάνετε ηλεκτρονικές τραπεζικές συναλλαγές θα πρέπει να είστε σίγουροι ότι βρίσκεστε στην σωστή ιστοσελίδα της τράπεζας και αυτό γιατί οι σύγχρονοι ηλεκτρονικοί εγκληματίες έχουν κατορθώσει να δημιουργήσουν πιστά αντίγραφα των κεντρικών ιστοσελίδων μεγάλων τραπεζών. Για να είστε σίγουροι ότι βρίσκεστε σε ασφαλές περιβάλλον θα πρέπει να εντοπίσετε το γνωστό λουκέτο κάτω δεξιά στη γραμμή εργασιών και να υπάρχει το https:// στην ηλεκτρονική διεύθυνση της ιστοσελίδας.
Το Μέλλον των Ηλεκτρονικών Απειλών
Για το 2009 και μεσούσης της οικονομικής κρίσης, οι ειδικοί εκτιμούν ότι θα αυξηθούν οι επιθέσεις τύπου phishing, τα επίπεδα του spamming θα ανέβουν σημαντικά, ενώ τέτοιες επιθέσεις αναμένεται να δεχθούν και οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, όπως είναι το MySpace και το Facebook, οι οποίες προσελκύουν εκατομμύρια, νεαρούς κυρίως, χρήστες. Σύμφωνα με κορυφαία εταιρεία παραγωγής λογισμικού προστασίας, το 2008 είχαμε αρκετές εξελίξεις στον τομέα των ψηφιακών απειλών, όπως καινούργιες παραλλαγές malware ή «οικογενειακών απειλών», οι οποίες είναι λίγες στον αριθμό αλλά δύσκολα εντοπίσιμες και πολύ επικίνδυνες. Ένα άλλο είδος απειλής είναι τα scareware, δηλ. πλαστά προγράμματα χρήσης και ασφάλειας που υπόσχονται προστασία αλλά που η αποστολή τους είναι να κάνουν ζημιά.
Άλλα ζητήματα που έχουν να κάνουν με την ασφάλεια στο Διαδίκτυο είναι οι επιθέσεις μέσω Διαδικτύου, η παραοικονομία του Διαδικτύου που έχει πλέον ωριμάσει και αποτελεί μια αποδοτική παγκόσμια αγορά, οι παραβιάσεις προσωπικών δεδομένων, ενώ όσον αφορά τα ενοχλητικά spam e-mails, μπορεί να αντιμετωπίστηκαν κάπως τα τελευταία χρόνια, είναι όμως γεγονός ότι οι δημιουργοί τους (spammers) δεν θα παραιτηθούν εύκολα από τη μάχη. Για το 2009 αναμένεται να παρατηρηθεί αύξηση στις απάτες που στοχεύουν σε ανθρώπους που έχουν χάσει την περιουσία τους, αύξηση στις απάτες που προσφέρουν εργασία από το σπίτι σε ανέργους και επίσης στις απάτες εκείνες που παρουσιάζουν απατηλές ιστοσελίδες σχετικά με την εύρεση εργασίας και με μεγάλες οικονομικές προσφορές.
Εξάρθρωση Κυκλώματος Παιδικής Πορνογραφίας
Οι υπηρεσίες δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη εξάρθρωσαν τον Ιανουάριο του 2009 μεγάλο κύκλωμα παιδικής πορνογραφίας στο οποίο συμμετείχαν 24 Έλληνες χρήστες από διάφορες περιοχές της χώρας, όλοι υπεράνω πάσης υποψίας και ανάμεσά τους κληρικοί, γιατροί, στρατιωτικοί και επιχειρηματίες. Η υπόθεση άρχισε να ερευνάται από την Μητροπολιτική Αστυνομία του Λονδίνου, η οποία εντόπισε κύκλωμα διακίνησης υλικού παιδικής πορνογραφίας στο Διαδίκτυο για VIPs και βρέθηκαν ψηφιακά ίχνη και στην Ελλάδα. Έγινε άρση απορρήτου από την εισαγγελία, εντοπίστηκαν 137 ηλεκτρονικά ίχνη Ελλήνων χρηστών και η έρευνα κατέληξε στον εντοπισμό 24 ατόμων, από τους οποίους συνελήφθησαν οι 11 στο πλαίσιο του αυτοφώρου.
Στους 4 από τους συλληφθέντες ασκήθηκε ποινική δίωξη για πορνογραφία ανηλίκων με χρήση του Διαδικτύου κατ’ εξακολούθηση και από συνήθεια, που διώκεται σε βαθμό κακουργήματος σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία. Για τις συλλήψεις των χρηστών οργανώθηκε επιχείρηση από την αστυνομία με την κωδική ονομασία Myosis. Όμως, τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. από την εξάρθρωση των κυκλωμάτων διακίνησης υλικού παιδικής πορνογραφίας προκαλούν σκεπτικισμό καθώς από το καλοκαίρι του 2004 που άρχισε να δραστηριοποιείται και να σημειώνει επιτυχίες το Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, 219 υποθέσεις παιδικής πορνογραφίας την έχουν απασχολήσει, 220 πολίτες έχουν κατηγορηθεί, 107 έχουν συλληφθεί, 31 έχουν προφυλακισθεί και σχεδόν κανένας δεν έχει καταδικαστεί.
Αντίθετα, πολίτες που έχουν συλληφθεί για το αδίκημα αυτό, έχουν αθωωθεί και αξιώνουν μεγάλες αποζημιώσεις από το Ελληνικό Δημόσιο για τις ημέρες της κράτησής τους συνεκτιμώντας την ηθική και περιουσιακή βλάβη που υπέστησαν και την καταστροφή της ζωής τους. Οι συλληφθέντες από τις δύο πρόσφατες επιχειρήσεις της ΕΛ.ΑΣ. με τις ονομασίες «Καρουσέλ» και «Μύοσις» προβλέπεται να δικαστούν με βάση τον νέο νόμο, ο οποίος τιμωρεί ως κακούργημα ακόμα και την κατοχή υλικού παιδικής πορνογραφίας, αλλά η δημοσιοποίηση των ονομάτων όσων έχουν συλληφθεί ή κατηγορηθεί χωρίς ακόμα να έχουν καν δικαστεί, έχει προκαλέσει αντιδράσεις και προβληματισμό σε έγκριτους νομικούς κύκλους.
Η Παιδοφιλία στα ChatRooms
Είναι γεγονός ότι το Internet έχει εξελιχθεί στον πλέον κατάλληλο χώρο όπου μπορούν να δράσουν οι παιδόφιλοι, οι οποίοι χρησιμοποιούν κατά κόρο τα λεγόμενα chat rooms (δωμάτια ανοικτής επικοινωνίας) που επιτρέπουν τη διατήρηση της ανωνυμίας των χρηστών και της απόλυτης ελευθερίας εκφράσεων. Οι ειδικοί μάς ενημερώνουν ότι ως σύνδρομο η παιδοφιλία δεν έχει αλλάξει από αρχαιοτάτων χρόνων και αυτό που αλλάζει είναι το μέσο καθώς το Διαδίκτυο διευκολύνει έναν ενήλικο να γνωρίσει και να παγιδεύσει έναν ανήλικο με όπλο την ανωνυμία και τη δυσκολία εντοπισμού του.
Ο επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου κ. Ευστράτιος Παπάνης με μια ομάδα φοιτητών δημιούργησαν δύο εικονικά προφίλ ανηλίκων σ’ ένα chat room με στόχο την καταγραφή των κοινωνικών και ψυχολογικών χαρακτηριστικών των ατόμων που έρχονται σε επαφή με ανήλικα παιδιά, τη θεματολογία της συνομιλίας και τον βαθμό διακίνησης πορνογραφικού υλικού. Τα συμπεράσματά τους μετά από μια εξάμηνη έρευνα είναι αποκαλυπτικά. Οι χρήστες που προσέγγισαν τους δύο υποτιθέμενους ανήλικους ήταν εκατοντάδες αλλά περίπου 50 ήταν αυτοί που επέμεναν να επικοινωνήσουν μαζί τους με περισσότερες λεπτομέρειες παρά το υποτιθέμενο νεαρό της ηλικίας των συνομιλητών τους.
Αποδείχθηκε ότι το 16% των 50 αυτών χρηστών εμφάνισαν παιδοφιλικά χαρακτηριστικά, οι οποίοι ενώ ξεκινούσαν συνήθως με ευγενικές εκφράσεις στη συνέχεια γινόντουσαν χυδαίοι και άσεμνοι και ζητούσαν επιμόνως τη χρήση web κάμερας. Συνέχιζαν με ερωτήσεις σεξουαλικού περιεχομένου και με αποστολή πορνογραφικού υλικού παρά το ότι ήταν ενήμεροι για την ηλικία του συνομιλητή τους. Η ηλικία των χρηστών ήταν 20-27 ετών και ήταν κυρίως κάτοικοι αστικών περιοχών.
Πάντως, είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι το 84% των συνομιλητών που προσέγγισαν τους δύο υποτιθέμενους ανηλίκους είχαν φυσιολογική συμπεριφορά καθώς διέκοψαν τη συνομιλία αμέσως και μάλιστα 3 απ’ αυτούς προέτρεψαν τους ανηλίκους να βγουν από το chatroom και 2 τούς παρότρυναν να ενημερώσουν τους γονείς τους. Φαίνεται ότι έχει πιάσει τόπο η εκστρατεία που έχει ξεκινήσει η πολιτεία μέσω των προγραμμάτων SaferInternet και SafeLine αλλά και άλλων.
Δημιουργία Ιού από Εκδίκηση
Μια μεγάλη αμερικανική στεγαστική τράπεζα αναγκάσθηκε λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης αλλά και ενός προγραμματιστικού λάθους που είχε γίνει νωρίτερα, να απολύσει έναν μηχανικό λογισμικού, ινδικής υπηκοότητας, ο οποίος ήταν υπάλληλος μιας εταιρείας πληροφορικής, που συνεργαζόταν με την τράπεζα. Εκείνο βέβαια που έχει ενδιαφέρον είναι ότι οι υπεύθυνοι της εταιρείας πληροφορικής αμέλησαν να ακυρώσουν τους κωδικούς πρόσβασης που είχαν χορηγηθεί στον μηχανικό ώστε να αποτρέψουν ένα ενδεχόμενο σαμποτάζ και το κακό παραλίγο να είχε συμβεί.
Ο Ινδός μηχανικός αποφασισμένος να εκδικηθεί για την απόλυσή του δημιούργησε έναν κακόβουλο κώδικα (ιό) ο οποίος ήταν προγραμματισμένος να θέσει εκτός λειτουργίας το σύστημα παρακολούθησης του δικτύου και όλους τους διακομιστές της εταιρείας αλλά και να διαγράψει όλα τα αποθηκευμένα δεδομένα. Ο ιός εντοπίστηκε από έναν άλλον προγραμματιστή πριν προλάβει να κάνει κάποια ζημιά.
Αποκλεισμός από το MySpace
Στις αρχές του 2009 η γνωστή ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης MySpace απέκλεισε περί τους 90.000 λογαριασμούς χρηστών που κρίθηκαν παράνομοι για σεξουαλικά εγκλήματα και παρενοχλήσεις, σύμφωνα με ανακοίνωση της ίδιας της εταιρείας αλλά και Αμερικανών εισαγγελέων. Οι εισαγγελικές αρχές στις ΗΠΑ έχουν βάσιμες αποδείξεις ότι δύο από τις μεγαλύτερες ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, το Facebook και το MySpace, αξιοποιούνται συστηματικά από παιδόφιλους, χωρίς ακόμα το Facebook να έχει ανακοινώσει αντίστοιχα στοιχεία.
Οι δύο κορυφαίες ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης δέχονται εδώ και καιρό έντονες πιέσεις ώστε να εφαρμόσουν μέτρα για την προστασία των ανηλίκων, όπως επιβεβαίωση της ηλικίας που δηλώνουν οι χρήστες, αποκλεισμός των σεξουαλικών παραβατών και περιορισμός στην δυνατότητα των ενηλίκων να αναζητούν ανηλίκους για φίλους.
Βιομηχανική Κατασκοπεία και Καταγραφή του e-mail
Όλα ξεκίνησαν το 2005, όταν ένας αντιπρόσωπος του φινλανδικού κολοσσού Nokia είχε παρατηρήσει σε μια έκθεση κινητής τηλεφωνίας ύποπτες ομοιότητες ανάμεσα σ’ έναν σταθμό βάσης μιας κινεζικής εταιρείας και μιας καινοτομίας που η ίδια η Nokia δεν είχε ακόμα προλάβει να παρουσιάσει. Ύστερα από έρευνα διαπιστώθηκε ότι ένας από τους μητρικούς υπολογιστές της Nokia είχε επικοινωνήσει πολλές φορές με την ανταγωνιστική κινεζική εταιρεία.
Καθώς η Nokia στηρίζει την φινλανδική οικονομία ξεκίνησε, με την απειλή της μετακόμισης σ’ άλλη χώρα και υποστηριζόμενη και από άλλες μεγάλες εταιρείες, να ασκεί πιέσεις στην κυβέρνηση για την ψήφιση ενός νόμου που θα επιτρέπει στις επιχειρήσεις να παρακολουθούν το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο των εργαζομένων τους. Ο νόμος έλαβε το όνομα Lex Nokia και δίνει το δικαίωμα στους εργοδότες να έχουν πρόσβαση στα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου των υπαλλήλων τους, με υποτιθέμενο στόχο την αποφυγή της «βιομηχανικής κατασκοπείας».
Όμως, πολλές οργανώσεις πολιτών στη Φινλανδία θεωρούν πως αποτελεί μια απαράδεκτη προσβολή των προσωπικών τους δεδομένων αν και ο νόμος επιτρέπει στις επιχειρήσεις να καταγράφουν μόνο τα ονόματα του αποστολέα και του παραλήπτη και την ημέρα και ώρα της επικοινωνίας και όχι και το περιεχόμενο ενός ηλεκτρονικού μηνύματος. Η κυβέρνηση της χώρας επιμένει πως πρέπει να λαμβάνονται μέτρα εναντίον της βιομηχανικής κατασκοπείας αλλά κανείς δεν είναι σε θέση να εξασφαλίσει ότι οι επιχειρήσεις θα καταγράφουν μόνο τις παραμέτρους και όχι και το περιεχόμενο των ηλεκτρονικών μηνυμάτων.
Αθώωση του Google για Φωτογραφίες Σπιτιών
Ένα ζευγάρι στο San Fransisco των ΗΠΑ εξεπλάγη όταν διαπίστωσε ότι στην υπηρεσία Street View της δημοφιλούς ιστοσελίδας Google Maps είχαν καταχωρηθεί ευκρινείς φωτογραφίες από το εξωτερικό του σπιτιού και την πισίνα τους. Αποφάσισαν να κάνουν αγωγή στην εταιρεία Google ζητώντας αποζημίωση για ψυχική οδύνη και μείωση της αξίας της περιουσίας τους λόγω των φωτογραφιών του σπιτιού τους που εμφανίζονταν στους χάρτες της εταιρείας. Η εταιρεία Google χρησιμοποιεί συνεργεία με ειδικά οχήματα που είναι εφοδιασμένα με συστήματα GPS και με ειδικές κάμερες που χτενίζουν τους δρόμους μεγάλων πόλεων και τραβούν φωτογραφίες 360 μοιρών οι οποίες στη συνέχεια τοποθετούνται πάνω στους τρισδιάστατους χάρτες του Google Maps.
Το δικαστήριο, όμως, αθώωσε την εταιρεία Google με το σκεπτικό ότι είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι μπορεί κάποιος να νιώσει ντροπή ή να υποστεί εξευτελισμό από την εμφάνιση της περιουσίας του σε εικονικούς χάρτες και επισήμανε ότι οι ενάγοντες θα μπορούσαν να είχαν ζητήσει από την εταιρεία να απομακρύνει τις επίμαχες φωτογραφίες.
Η ίδια η εταιρεία Google υποστήριξε στο δικαστήριο ότι στη σημερινή εποχή της αεροφωτογραφίας και των δορυφορικών εικόνων είναι παράλογο να περιμένει κανείς την απόλυτη διαφύλαξη της ιδιωτικότητας όσον αφορά τους εξωτερικούς χώρους της περιουσίας του. Πάντως, στη Μεγάλη Βρετανία έχουν υποβληθεί τουλάχιστον 200 παράπονα από απλούς πολίτες που είδαν δικές τους φωτογραφίες στο Street View και οι υπεύθυνοι για θέματα παραβίασης προσωπικών δεδομένων πιέζουν την Ευρωπαϊκή Ένωση να κλείσει την υπηρεσία Street View του Google.
Διαδίκτυο και Στρατιωτικό Απόρρητο
Μεγάλη ανησυχία έχει προκαλέσει στην διοίκηση του στρατού η απρόσεκτη χρήση του Facebook και άλλων ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης από στρατιωτικούς καθώς έχει διαπιστωθεί ότι μπορεί κάποιος υπάλληλος του στρατού, ένστολος ή μη, να παρασυρθεί και να εκθέσει σε τρίτους και χωρίς δόλο, υπηρεσιακό υλικό και φωτογραφίες από εγκαταστάσεις.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στρατοί πολλών προηγμένων χωρών λαμβάνουν μέτρα ελέγχου διαφόρων βαθμίδων, όπως περιορισμό της χρήσης των φορητών υπολογιστών και των κινητών τηλεφώνων από τους στρατιωτικούς όταν γίνονται ασκήσεις ή εκπαίδευση καθώς έχει διαπιστωθεί διαρροή πληροφοριών. Ήδη, υπάρχουν ειδικά συνεργεία που σαρώνουν τις ιστοσελίδες με ειδικά προγράμματα και με αποστολή να εντοπίσουν απόρρητα στρατιωτικά έγγραφα καθώς πάνω από 20 τέτοιες περιπτώσεις έχουν εντοπισθεί και οδηγηθεί στη Δικαιοσύνη.
Η Παρακολούθηση των Κλήσεων του Voice Over IP
Μεγάλο πονοκέφαλο αποτελεί για τις αστυνομικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης η τεχνολογία VoIP (Voice Over IP), δηλ. η τηλεφωνία μέσω διαδικτυακού πρωτοκόλλου, που έχει εξαπλωθεί σημαντικά τελευταία καθώς έχει μηδαμινό έως ελάχιστο κόστος αλλά από την άλλη μεριά είναι πρακτικά πολύ δύσκολη έως αδύνατη η παρακολούθηση των συνομιλιών και ο εντοπισμός από τις αρμόδιες αρχές των δραστών ηλεκτρονικών εγκλημάτων που χρησιμοποιούν αυτό το είδος τηλεφωνικής επικοινωνίας.
Ήδη, η Eurojust, η μονάδα δικαστικής συνεργασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ξεκίνησε μελέτη σκοπιμότητας για την ανάπτυξη μεθόδων υποκλοπής των κλήσεων του Skype και των άλλων τεχνολογιών διαδικτυακής τηλεφωνίας VoIP. Στόχος και σ’ αυτήν την περίπτωση είναι να βρεθεί η χρυσή τομή ανάμεσα στην προστασία των προσωπικών δεδομένων και την εξάρθρωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων.
Ελληνικό Φίλτρο για το Άσεμνο Περιεχόμενο
Το λογισμικό Filter X, που είναι επιστημονική ευρεσιτεχνία του «Δημόκριτου», του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών, θεωρείται ένα από τα πιο αποτελεσματικά φίλτρα προστασίας από τη λαίλαπα των πορνογραφικών ιστοσελίδων που έχει κατακλύσει τοInternet. Το πρόβλημα με τα κλασικά προγράμματα φιλτραρίσματος των άσεμνων ιστοσελίδων είναι ότι χρησιμοποιούν τεχνικές που βασίζονται σε προκαθορισμένες λίστες από υπάρχουσες ιστοσελίδες ή σε απλό εντοπισμό λέξεων, με αποτέλεσμα να απορρίπτουν ακόμα και μη άσεμνες ιστοσελίδες.
Επίσης, δεν είναι σε θέση να εντοπίσουν τις νέες πορνογραφικές ιστοσελίδες που δημιουργούνται καθημερινά. Οι ερευνητές του Δημόκριτου μπόρεσαν και εντόπισαν ορισμένα χαρακτηριστικά των ιστοσελίδων, ώστε να αναγνωρίζονται αυτόματα και σωστά οι πορνογραφικές ιστοσελίδες.
Το Google και οι Στοχευμένες Διαφημίσεις
Στο στόχαστρο ομάδων και συλλόγων καταναλωτών βρέθηκε και πάλι η γνωστή μηχανή αναζήτησης Google, που η εμβέλειά της τελευταία έχει επεκταθεί πολύ περισσότερο από μια απλή μηχανή αναζήτησης καθώς σκοπεύει να προχωρήσει στην από καιρό σχεδιαζόμενη στοχευμένη διαφήμιση. Ο απώτερος στόχος της εταιρείας είναι η παρακολούθηση του είδους των ιστοσελίδων που επισκέπτεται ένας χρήστης καθώς και των βίντεο που βλέπει στο YouTube προκειμένου να δημιουργηθεί το προφίλ του και να προβάλλονται έτσι διαφημίσεις που να είναι κομμένες και ραμμένες σύμφωνα με τις προτιμήσεις και τα ενδιαφέροντά του.
Για να αποφύγει τις καταγγελίες σχετικά με πρόσβαση σε προσωπικά δεδομένα, το Google σκοπεύει να δώσει στους χρήστες τη δυνατότητα να διαγράφουν τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί από τις ιστοσελίδες που επισκέπτονται, ενώ θα μπορούν και να αποκλείσουν εντελώς τη συλλογή πληροφοριών. Μας θυμίζει κάτι από τα πολυσυζητημένα cookies.
Αστυνομία για το Διαδίκτυο στη Βρετανία
Μπορεί στη χώρα μας το Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ελληνικής Αστυνομίας να έχει γίνει πανευρωπαϊκά γνωστό για τις επιτυχίες του στην πάταξη του εγκλήματος στον χαώδη κόσμο του Κυβερνοχώρου, η Μεγάλη Βρετανία έκανε ένα βήμα πιο μπροστά καθώς δημιούργησε τον Οργανισμό για την Αστυνόμευση του Κυβερνοχώρου. Ο επιθεωρητής του νέου αυτού Οργανισμού, Στιούαρτ Χάιτ, δήλωσε ότι πρώτο μέλημά του είναι η εκπαίδευση των αστυνομικών στο νέο τους έργο καθώς πρέπει να αποκτήσουν καλή αντίληψη της φύσης του ηλεκτρονικού εγκλήματος και να κατανοήσουν με σαφήνεια ποια είναι τα δικαιώματα των χρηστών και με ποιο τρόπο μπορούν να καταγγείλουν τις παρανομίες.
Περιορισμός στην Ασυδοσία του Διαδικτύου
Μάλλον έχει παραγίνει στην Ιταλία το κακό με την απόλυτη ελευθερία που υπάρχει στο Internet και η ιταλική κυβέρνηση αποφάσισε να θέσει κάποιους περιορισμούς στη χρήση του. Πρόσφατα ψηφίστηκε στη γειτονική χώρα ένας νόμος που δίνει τη δυνατότητα στους Παρόχους Υπηρεσιών Internet (ISP’s) να απαγορεύουν την πρόσβαση σε ιστοσελίδες με υποτιθέμενο ανάρμοστο περιεχόμενο. Προβλέπει μάλιστα πολύ υψηλά χρηματικά πρόστιμα στην περίπτωση μη συμμόρφωσης.
Δεν είναι, όμως, μόνο αυτό. Η ιταλική δικαιοσύνη εντόπισε στο YouTube ένα βίντεο που δείχνει μια ομάδα νεαρών να κακοποιεί ένα άτομο με ειδικές ανάγκες, υπάρχει μεγάλος προβληματισμός στις διωκτικές αρχές για τη δυνατότητα παρακολούθησης των συνομιλιών που γίνονται μέσω του Skype και φυσικά συνεχίζεται ο αγώνας των διωκτικών αρχών για το κλείσιμο των ιστοσελίδων μέσω των οποίων γίνεται ανταλλαγή ταινιών και μουσικής. Και τέλος, έκαναν την εμφάνισή τους στο Facebook ομάδες που επαινούν γνωστούς νονούς της μαφίας. Πάντως, στη Σύνοδο Κορυφής των οκτώ πιο ανεπτυγμένων βιομηχανικών χωρών του πλανήτη (G8), τον Ιούλιο του 2009, θα προταθούν τρόποι ελέγχου της ασυδοσίας που παρατηρείται στο Διαδίκτυο.
Εντοπισμός Κλεμμένων Υπολογιστών μέσω Internet
Μια μικρή εταιρεία παραγωγής λογισμικού από το Colorado των ΗΠΑ δημιούργησε ένα πρόγραμμα με το όνομα Retriever που έχει τη δυνατότητα εντοπισμού μέσω του Internet απωλεσθέντων ή κλεμμένων υπολογιστών. Ο ιδιοκτήτης του υπολογιστή απλά αναφέρει την απώλειά του σε μια ειδική ιστοσελίδα και μπορεί να επιλέξει είτε την εμφάνιση ενός μηνύματος μέσα σ’ ένα πλαίσιο στην οθόνη του υπολογιστή ή την αναπαραγωγή ενός προειδοποιητικου ηχητικού μηνύματος.
Το πρόγραμμα έχει ακόμα και την δυνατότητα να συγκεντρώσει στοιχεία για τον ISP που χρησιμοποιεί ο καινούργιος του χρήστης ή και για τις κεραίες ασύρματου Internet της γύρω περιοχής, ώστε να μπορεί να εντοπιστεί γεωγραφικά.
Το Ευρωκοινοβούλιο και η Ελευθερία στο Διαδίκτυο
Εγκρίθηκε ομόφωνα τον Φεβρουάριο του 2009 από την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου η έκθεση του Έλληνα ευρωβουλευτή και αντιπροέδρου της Επιτροπής Σταύρου Λαμπρινίδη, σχετικά με την «Ενίσχυση της Ασφάλειας και των Θεμελιωδών Ελευθεριών στο Διαδίκτυο».
Στην έκθεση συμπεριλαμβάνεται το δικαίωμα στην ελεύθερη πρόσβαση όλων των πολιτών στο Διαδίκτυο και ο περιορισμός της συστηματικής παρακολούθησης της δράσης τους. Αναφέρεται επίσης στις πρωτοβουλίες που θα πρέπει να αναληφθούν για την καταπολέμηση των εγκλημάτων στο Διαδίκτυο και ζητά την προώθηση μιας ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για την κατάρτιση μιας «Χάρτας Θεμελιωδών Δικαιωμάτων στο Διαδίκτυο», που θα μπορούσε να καθιερωθεί σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το Φαινόμενο της «Κυβερνοκατάληψης»
Σταματημό δεν έχουν οι «κυβερνοκαταληψίες» καθώς το φαινόμενο αυτό παρουσίασε το 2008 αύξηση κατά 8% σε σχέση με το 2007 και οι καταγγέλοντες δικαιώθηκαν στις περισσότερες περιπτώσεις, ενώ σε πολλές περιπτώσεις υπήρξε και συμβιβασμός. Η κυβερνοκατάληψη ή κυβερνοσφετερισμός (cybersquatting) είναι το φαινόμενο εκείνο κατά το οποίο κάποιοι επιτήδειοι προλαβαίνουν και κατοχυρώνουν ονόματα χώρου (domain names) που είτε είναι εμπορικά σήματα ή ονόματα διάσημων αθλητών ή ηθοποιών ή και μεγάλων αθλητικών συλλόγων και μετά ζητούν υπέρογκα ποσά προκειμένου να τα παραχωρήσουν στους δικαιούχους.
Ενώ το φαινόμενο αυτό είχε παρουσιάσει μεγάλη έκταση κατά το ξεκίνημα του Διαδικτύου, όταν ακόμα το Internet ήταν σχετικά άγνωστο στο ευρύ κοινό και οι μεγάλες επιχειρήσεις δεν είχαν ακόμα κατανοήσει τις δυνατότητες του Κυβερνοχώρου και δεν είχαν φροντίσει να κατοχυρώσουν τα εμπορικά τους σήματα και στο Διαδίκτυο, τώρα τελευταία παρουσιάζει και πάλι έξαρση σύμφωνα με το Κέντρο Επιδιαιτησίας και Μεσολάβησης του Παγκόσμιου Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας (WIPO) του ΟΗΕ.
Ανήλικος Ιδιοκτήτης Ιστοσελίδας Πορνό
Τον Μάρτιο του 2009 εντοπίστηκε στη Χαλκιδική από το Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ασφάλειας Θεσσαλονίκης ένας 15χρονος μαθητής να έχει δημιουργήσει δική του ιστοσελίδα στο Internet, όπου αναρτούσε φωτογραφίες από ημίγυμνα κορίτσια που ήταν κυρίως συμμαθήτριές του. Τις φωτογραφίες ελάμβανε ή αντάλλασσε μέσω κινητών τηλεφώνων μ’ άλλους συμμαθητές του από τα αποδυτήρια του σχολείου. Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι οι φωτογραφήσεις γίνονταν εν γνώσει των κοριτσιών, αλλά προφανώς οι μαθήτριες δεν φαντάζονταν ότι θα τις έβλεπαν κάποια στιγμή στο Διαδίκτυο. Ο μαθητής κατηγορήθηκε για πορνογραφία ανηλίκων, παράβαση του νόμου περί προστασίας προσωπικών δεδομένων και για δυσφήμηση μέσω Διαδικτύου.
Ζωντανοί Βιασμοί Ανηλίκων
Μια ιδιαίτερη περίπτωση παιδικής πορνογραφίας απασχόλησε το Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ασφάλειας Αττικής τον Μάρτιο του 2009 καθώς εντοπίστηκαν ένας Σκοτσέζος στο Ηράκλειο Κρήτης και ένας επιχειρηματίας στην Αθήνα να συμμετέχουν σε κύκλωμα όπου παρουσιάζονταν ζωντανές μεταδόσεις βιασμού και σεξουαλικής κακοποίησης μικρών παιδιών.
Το Δίκτυο – Φάντασμα
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο στον Καναδά μπόρεσαν και εντόπισαν τον Μάρτιο του 2009 ένα δίκτυο εκτεταμένης ηλεκτρονικής κατασκοπείας μέσω του Internet, το οποίο και αποκάλεσαν Δίκτυο – Φάντασμα (GhostNet). Οι επίδοξοι hackers μπόρεσαν και διείσδυσαν σε υπολογιστές και έκλεψαν έγγραφα και αρχεία από εκατοντάδες κυβερνητικά και ιδιωτικά γραφεία σ’ όλον τον κόσμο. Οι ερευνητές εντόπισαν ότι ο κεντρικός έλεγχος του συστήματος γινόταν από την Κίνα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η κινεζική κυβέρνηση γνωρίζει ή φέρει κάποια ευθύνη για την υπόθεση, και από την σχετική έρευνα προέκυψε ότι σε λιγότερο από δύο χρόνια υπήρξε διείσδυση σε 1.300 περίπου υπολογιστές σε 103 χώρες, κυρίως της Νότιας και της ΝΑ Ασίας.
Είναι πάντως η πρώτη φορά που πανεπιστημιακοί ξεσκεπάζουν την δράση ενός δικτύου κυβερνοκατασκοπείας και είναι σίγουρο ότι έχει ήδη ξεκινήσει ένας ακήρυχτος πόλεμος στον Κυβερνοχώρο, γνωστός και ως Κυβερνοπόλεμος, ανάμεσα στις τρεις υπερδυνάμεις του πλανήτη, ΗΠΑ, Ρωσία και Κίνα.
Εκείνο που είναι εντυπωσιακό με το λογισμικό παρακολούθησης είναι ότι έχει την δυνατότητα να θέσει σε λειτουργία την κάμερα και το σύστημα ηχογράφησης του μολυσμένου υπολογιστή, ώστε οι κυβερνοκατάσκοποι να μπορούν να βλέπουν και να ακούν ό,τι συμβαίνει σ’ ένα δωμάτιο. Έχει επίσης την δυνατότητα να ανάβει τις οθόνες των μολυσμένων υπολογιστών και να καταγράφει τις πληκτρολογήσεις των χρηστών. Το κακόβουλο λογισμικό παρακολούθησης (malware) εγκαθίστατο είτε μέσω ενός συνημμένου αρχείου σε μήνυμα e-mail ή με τη χρήση συνδέσμου (link) που παραπέμπει σε μολυσμένη ιστοσελίδα.
Το Παράνομο Downloading στη Γαλλία
Ένα από τα πιο ακανθώδη ζητήματα του Διαδικτύου, αυτό του ασταμάτητου κατεβάσματος (downloading) αρχείων ήχου (μουσική και τραγούδια) και βίντεο (κινηματογραφικές ταινίες) έχει σίγουρα πολύ δρόμο ακόμα μπροστά του να διανύσει. Πάντως, ενώ τον Απρίλιο του 2009 η Βουλή της Γαλλίας απέρριψε νομοσχέδιο που προέβλεπε ως τιμωρία τη διακοπή της σύνδεσης όσων χρηστών του Internet εντοπίζονταν να κατεβάζουν παράνομα και συστηματικά αρχεία ήχου και βίντεο και δεν συμμορφώνονταν με τις σχετικές υποδείξεις, τελικά η γαλλική Γερουσία ενέκρινε τον Μάιο του 2009 το αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο κατά της ηλεκτρονικής πειρατείας, το οποίο προέβλεπε διακοπή της σύνδεσης με το Internet από δύο μήνες έως και ένα έτος για όσους χρήστες επιμένουν να κατεβάζουν παράνομα μουσική και ταινίες και αυτό μετά την αποστολή από τον Παροχέα (ISP) δύο προειδοποιητικών μηνυμάτων.
Το νομοσχέδιο είχε προωθήσει η γαλλική κυβέρνηση και είχαν στηρίξει ο ίδιος ο Γάλλος πρόεδρος, η μουσική βιομηχανία και πολλοί καλλιτέχνες. Η εφαρμογή του νόμου θα επέτρεπε την δημιουργία της πρώτης «Αστυνομίας του Διαδικτύου», δηλαδή ενός σώματος εντοπισμού των χρηστών που θα έκαναν παράνομο downloading και οι οποίοι θα τιμωρούνταν με διακοπή της σύνδεσής τους έπειτα από δύο προειδοποιήσεις.
Φαινόταν έτσι ότι η Γαλλία θα γινόταν η πρώτη χώρα στον κόσμο που θα εφάρμοζε την απαγόρευση πρόσβασης στο Διαδίκτυο για την καταπολέμηση της ηλεκτρονικής πειρατείας πολιτιστικών προϊόντων παρά τις όποιες αντιδράσεις, που προέρχονταν ακόμη και από τους κόλπους του κυβερνώντος κόμματος. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση ισχύει πάντως η γενική υποχρέωση των κρατών-μελών να διασφαλίζουν την προστασία των δικαιωμάτων των δημιουργών, οποιοδήποτε μέσο κι αν χρησιμοποιείται για την αντιγραφή του έργου τους.
Προς το σκοπό αυτό, έχει ιδρυθεί στη Γαλλία η Ανώτατη Αρχή για τη Διάδοση των Έργων και των Πνευματικών Δικαιωμάτων στο Διαδίκτυο (Hadopi), η οποία είναι και το θεσμικό όργανο που αναλαμβάνει να εντοπίζει και να στέλνει ταχυδρομικά τις ειδοποιήσεις στους χρήστες που κάνουν παράνομο downloading. Πάντως, οι Γάλλοι «πειρατές» συνέχιζαν να ελπίζουν, όχι μόνο στην τεχνολογία με την αλλαγή της IP διεύθυνσης, αλλά και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο κρίνει ότι θα πρέπει να υπάρχει δικαστική απόφαση για να μπορέσει να γίνει διακοπή της σύνδεσης ενός χρήστη του Internet.
Η λύση για τους φανατικούς του downloading ήρθε τελικά από το Συνταγματικό Συμβούλιο του Γαλλίας, ή τους «Σοφούς» όπως είναι γνωστά τα μέλη του, το οποίο έκρινε ότι η πρόσβαση στο Διαδίκτυο αποτελεί βασικό ανθρώπινο δικαίωμα και απέρριψε έτσι το επίμαχο νομοσχέδιο. Το Συμβούλιο αποφάσισε ότι η ελεύθερη πρόσβαση στις online υπηρεσίες δημόσιας επικοινωνίας είναι ένα δικαίωμα που πηγάζει από την Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, δηλαδή το προοίμιο του γαλλικού Συντάγματος. Το Συμβούλιο έκρινε ακόμη ότι οι αρχές παραβιάζουν τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών εξερευνώντας τις δραστηριότητές τους στο Internet ενώ θίγεται και ο διαχωρισμός των εξουσιών εφόσον δίνεται η δυνατότητα σε μια διοικητική υπηρεσία να απονέμει δικαιοσύνη.
Η Παρακολούθηση των Επικοινωνιών
Από τον Απρίλιο του 2009 μπήκε σε εφαρμογή ευρωπαϊκή οδηγία που υποχρεώνει τους Παρόχους Υπηρεσιών Internet, τους γνωστούς ως ISP’s, όπως κρατούν αποθηκευμένα για ένα έτος τα στοιχεία των διαδικτυακών επικοινωνιών των πελατών τους. Πάντως, υπάρχει ρητή διαβεβαίωση ότι τα δεδομένα αυτά θα καλύπτονται από το απόρρητο των επικοινωνιών και θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σ’ αυτά οι Αρχές μόνο ύστερα από εισαγγελική παραγγελία. Τα στοιχεία που θα αποθηκεύονται από κάθε επικοινωνία θα είναι η IPδιεύθυνση ή ο αριθμός τηλεφώνου του αποστολέα και του αποδέκτη και η ώρα της συνδιάλεξης όσον αφορά τα e-mails και τις τηλεφωνικές επικοινωνίες καθώς και οι ιστοσελίδες που επισκέπτονται οι χρήστες αλλά όχι και το περιεχόμενο της κάθε επικοινωνίας. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα πρέπει να εντάξουν την οδηγία στην εθνική τους νομοθεσία.
Η ευρωπαϊκή οδηγία καλύπτει τους τομείς της σταθερής τηλεφωνίας, της κινητής τηλεφωνίας, της πρόσβασης στο Διαδίκτυο, της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας (e-mail) και της τηλεφωνίας μέσω Internet, γνωστής και ως Voice Over IP (VoIP). Η αφορμή για την εφαρμογή της οδηγίας ήταν η τρομοκρατική επίθεση που έγινε στο μετρό του Λονδίνου το 2005 και οι δημιουργοί της ισχυρίζονται ότι χρειάζονται τα στοιχεία αυτά ως απόδειξη διασύνδεσης ατόμων που διαπράττουν ιδιαίτερα σοβαρά αδικήματα. Οι αντιδράσεις στην ευρωπαϊκή οδηγία είναι ήδη έντονες τόσο από οργανώσεις προστασίας των προσωπικών δεδομένων, από απλούς και επώνυμους πολίτες, από τους Παρόχους που βρίσκουν ιδιαίτερα δαπανηρή την όλη διαδικασία αλλά και από κυβερνήσεις κάποιων χωρών που αρνούνται να την εφαρμόσουν.
Ο Ηλεκτρονικός Εκφοβισμός
Ένα από τα πιο σοβαρά νομικά θέματα του Internet, του οποίου η αντιμετώπιση φαντάζει από δύσκολη έως αδύνατη και το οποίο καθημερινά λαμβάνει μεγάλες διαστάσεις, είναι αυτό του ηλεκτρονικού εκφοβισμού (cyberbullying), με θύματα κυρίως εφήβους και κατά πλειοψηφία αγόρια, ενώ τα κορίτσια δείχνουν ότι ξέρουν να προφυλάσσονται καλύτερα και να μην παρασύρονται εύκολα από τις ψηφιακές παρέες. Η κυρία Βασιλική Γκουντσίδου, που είναι μέλος της διοικούσας επιτροπής του Ευρωπαϊκού Προγράμματος E-Cost για το cyberbullying, αναφέρει ότι ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός συνιστά απειλή που εξαπλώνεται συνεχώς και η επίθεση μπορεί να γίνει με μηνύματα SMS, με κάμερες κινητών τηλεφώνων, με e-mail, μέσω chat room και γενικά μέσω του συνδυασμού των τεχνολογιών της κινητής τηλεφωνίας και του Internet.
Ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός μπορεί να σημαίνει βιντεοσκόπηση προσωπικών στιγμών και απειλή για ανάρτηση του σχετικού βίντεο στο Διαδίκτυο, παρενόχληση, δυσφήμηση, χρήση του προσωπικού λογαριασμού, δημοσιοποίηση προσωπικών στοιχείων και απόψεων κ.ά. Η κυρία Βασιλική Γκουντσίδου επισημαίνει ότι τα πιθανά συμπτώματα που πρέπει να ανησυχήσουν τους γονείς στην περίπτωση που το παιδί τους έχει πέσει θύμα ηλεκτρονικού εκφοβισμού είναι το ότι γίνεται αντικοινωνικό, παρουσιάζει διαταραχές ύπνου, μείωση του ενδιαφέροντος για το σχολείο και σε ακραίες περιπτώσεις τάσεις αυτοκτονίας. Επίσης, αποφεύγει να συζητά για τον υπολογιστή και το Internet, δείχνει ανήσυχο όταν λαμβάνει ηλεκτρονικά μηνύματα, είναι ευερέθιστο, παρουσιάζει συμπτώματα κατάθλιψης μετά τη χρήση υπολογιστή κ.ά.
Ο Ιός της Πρωταπριλιάς
Καιρό είχαν να μας απασχολήσουν οι hackers με την απειλή εμφάνισης νέων ιών και η πρωταπριλιά του 2009 τούς έδωσε την ευκαιρία. Το όνομα του ιού ήταν Conficker και διαδόθηκε ότι θα χτυπούσε την 1η Απριλίου του 2009. Άλλα ονόματα που του αποδόθηκαν ήταν το Kido και το Downadup. Ο ιός έκανε την πρώτη εμφάνισή του τον Νοέμβριο του 2008 προσβάλλοντας πολλούς υπολογιστές καθώς είχε εντοπίσει ένα τρωτό σημείο του λειτουργικού συστήματος των Windows. Ο ιός είναι πολύ δυνατός και δύσκολος στην αντιμετώπισή του καθώς οι δημιουργοί του μπορούν να κάνουν κυριολεκτικά ό,τι θέλουν σ’ έναν μολυσμένο υπολογιστή, από την εγκατάσταση προγραμμάτων έως την αποστολή spam e-mails και την διάδοση και άλλων επικίνδυνων ιών. Επίσης, αν μολυνθεί ο υπολογιστής του χρήστη, δεν θα μπορέσει να κατεβάσει προγράμματα antivirus από τις γνωστές εταιρείες του χώρου.
Άλλοι ιοί που άφησαν εποχή με τα κατορθώματά τους ήταν ο Sasser και ο Slammer, που χτύπησαν το έτος 2000 και ανάγκασαν κάποιες αεροπορικές εταιρείες να ακυρώσουν πολλές πτήσεις και μερικές τράπεζες να κλείσουν τα ταμεία τους. Στον χώρο των ειδικών σε συστήματα ασφαλείας υπολογιστών υπάρχει πάντως τελευταία μια αισιοδοξία όσον αφορά τους σκοπούς των δημιουργών ιών υπολογιστών καθώς είναι διαπιστωμένο ότι δεν τους απασχολεί και δεν τους συμφέρει να προκληθεί αναστάτωση και κατάρρευση του Διαδικτύου αλλά εκείνο που επιδιώκουν είναι να μπορούν να στείλουν όσα περισσότερα spam e-mails μπορούν και να αποκτήσουν πρόσβαση σε προσωπικά δεδομένα χρηστών για να μπορούν να τα πουλήσουν ακριβά σε κάθε ενδιαφερόμενο.
Οι Πειρατές του Internet
Σε 12μηνη ποινή φυλάκισης για παραβίαση του νόμου περί πνευματικών δικαιωμάτων και σε χρηματική αποζημίωση μερικών εκατομμυρίων ευρώ σε εταιρείες της μουσικής βιομηχανίας καταδικάστηκαν τον Απρίλιο του 2009 οι τέσσερις Σουηδοί δημιουργοί της ιστοσελίδας The Pirate Bay, απ’ όπου εκατομμύρια χρήστες κατεβάζουν δωρεάν μουσική, ταινίες και βιντεοπαιχνίδια. Η δίκη αυτή, που θεωρείται από τις σημαντικότερες κατά της πειρατείας στο Internet, διήρκεσε 3 εβδομάδες και μπορεί η απόφαση του δικαστηρίου να χαροποίησε μεν πολλούς επαγγελματίες του χώρου της μουσικής βιομηχανίας, οι ίδιοι οι πειρατές όμως δεν το βάζουν κάτω και δήλωσαν ότι απλά έχασαν μια μάχη αλλά όχι και τον πόλεμο.
Το τραγελαφικό με την υπόθεση, και κάτι που μόνο στον κόσμο του Internet μπορεί να συμβεί, είναι ότι την ώρα που διαβαζόταν η απόφαση του δικαστηρίου, περί τους 10 εκατομμύρια χρήστες κατέβαζαν ανενόχλητοι τις αγαπημένες τους ταινίες και μουσική από την επίμαχη ιστοσελίδα. Μάλιστα, πολλοί Πάροχοι Υπηρεσιών Internet (ISP’s) της Σουηδίας ανακοίνωσαν ότι δεν σκοπεύουν να μπλοκάρουν την πρόσβαση στην ιστοσελίδα και θα προστατεύσουν και τους πελάτες τους σβήνοντας τις καταχωρήσεις των sites που επισκέπτονται. Πάντως, οι χρήστες του Internet πείσμωσαν μετά από την δικαστική απόφαση και εκδήλωσαν μέσα από blogs και ομάδες ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης την απλόχερη υποστήριξή τους στους τέσσερις Σουηδούς πειρατές και αυτό γιατί είδαν την δίκη ως το θέατρο μιας ιδεολογικής και νομικής μάχης για τον έλεγχο του Internet.
Και μερικά ενδιαφέροντα στατιστικά στοιχεία για την ιστοσελίδα The Pirate Bay : ιδρύθηκε το 2003 στη Σουηδία, έχει περί τους 20 εκατομμύρια επισκέπτες κάθε μήνα και το κόμμα PiratPartiet που εμπνεύστηκε τον τίτλο του από την ιστοσελίδα αυτή, έλαβε το διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό του 0,7% στις σουηδικές εκλογές.
Κυβερνοπειρατεία από την Ουκρανία
Τον Απρίλιο του 2009, μια μεγάλη βρετανική εταιρεία ηλεκτρονικής ασφάλειας εντόπισε ένα γιγαντιαίο δίκτυο υπολογιστών που ελέγχονταν από μακριά, κάτι που είναι γνωστό με τον όρο botnet, και το οποίο διαπιστώθηκε ότι χειριζόταν από την Ουκρανία. Βρέθηκαν παραβιασμένοι δεκάδες χιλιάδες υπολογιστές σε 70 χώρες ανά τον κόσμο, ανάμεσά τους και υπολογιστές σε κρατικές υπηρεσίες της Βρετανίας και των ΗΠΑ. Οι κυβερνοπειρατές είχαν την δυνατότητα να αποκτήσουν τον απόλυτο έλεγχο των μολυσμένων υπολογιστών, διαβάζοντας διευθύνσεις e-mail, αντιγράφοντας φακέλους και κωδικούς ασφαλείας και στέλνοντας spam e-mail και ενώ δεν φάνηκε να ήταν πολύ προηγμένος ο κώδικας που χρησιμοποιούσαν, ήταν όμως πολύ αποτελεσματικός λόγω του μεγάλου αριθμού των υπολογιστών που μπόρεσαν να αποκτήσουν τον έλεγχο.
Αποτροπή Ληστείας με Web Κάμερα
Πολύ αποτελεσματική φαίνεται πως ήταν η Web κάμερα που έστησε μια Αμερικανίδα στο σπίτι της και είχε έτσι την δυνατότητα να παρακολουθεί τους χώρους του σπιτιού της από την εργασία της, που βρίσκεται σε απόσταση 40 χιλιομέτρων. Έκπληκτη εντόπισε δύο νεαρούς που είχαν εισβάλλει στο σπίτι, έτρωγαν φαγητά από το ψυγείο και έκλεβαν ό,τι έβρισκαν. Δεν έχασε την ψυχραιμία της και ειδοποίησε αμέσως την Αστυνομία, η οποία μπόρεσε και συνέλαβε τους δράστες.
Απόπειρα Μαστροπείας Μέσω Διαδικτύου
Τον Μάιο του 2009 συνελήφθη 56χρονος ιερωμένος στην Αθήνα καθώς προσπάθησε να εξωθήσει στην πορνεία μια ανήλικη 16χρονη κοπέλα με την οποία συνομιλούσε διαδικτυακά μέσω chat room και μάλιστα ισχυριζόταν ότι ήταν συνομήλικός της. Συναντήθηκαν σε κεντρική καφετέρια της Αθήνας και ο ιερωμένος, που είχε εμφανισθεί με πολιτική περιβολή, προσπάθησε βίαια να την μεταφέρει με το αυτοκίνητό του για να την αναγκάσει να συνευρεθεί ερωτικά με άγνωστα άτομα, αλλά η ανήλικη φέρθηκε ψύχραιμα, μπόρεσε να ξεφύγει και να καταγγείλει το γεγονός στην Αστυνομία μαζί με τον πατέρα της. Ο εντοπισμός του ιερωμένου ήταν απλά θέμα χρόνου για το Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.
Η Υπηρεσία Street View του Google στην Ελλάδα
Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, http://www.dpa.gr, ζήτησε από την εταιρεία Google τη λήψη μέτρων για την προστασία των προσωπικών δεδομένων καθώς και εγγυήσεις ασφαλείας προκειμένου να επιτρέψει τη λειτουργία της υπηρεσίας Street View στην ελληνική επικράτεια. Ως γνωστόν, η υπηρεσία αυτή παρέχει στους χρήστες του Διαδικτύου τρισδιάστατη περιήγηση στους δρόμους μεγάλων πόλεων και λειτουργεί ήδη στις ΗΠΑ και σε μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες, παρά τις όποιες αντιδράσεις έχουν εμφανισθεί σχετικά με παραβιάσεις προσωπικών δεδομένων. Έχουν υπάρξει καταγγελίες από συζύγους που φωτογραφήθηκαν συνοδεία αγνώστων γυναικών, εργαζομένων που κάπνιζαν δίπλα σε απαγορευτικές ενδείξεις ακόμη και από πελάτες σε sex shops.
Το πρόβλημα με την υπηρεσία αυτή είναι ότι απεικονίζει ευδιάκριτα πρόσωπα και πινακίδες αυτοκινήτων αλλά και περιουσιακά στοιχεία και παρά το γεγονός ότι το ίδιο το Google έχει μηνυθεί πολλές φορές από χρήστες του Internet, η εταιρεία διαβεβαιώνει ότι θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα, ότι δηλαδή τα προσωπικά δεδομένα θα τυγχάνουν επεξεργασίας και θα καλύπτονται με θόλωση, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα ζήτησε εκτενή αναφορά στα μέτρα που θα ληφθούν για την αποφυγή λήψης εικόνων με ευαίσθητα δεδομένα, τα στοιχεία του εκπροσώπου του Google στην Ελλάδα, αποσαφήνιση του ρόλου της εταιρείας όσον αφορά την υπηρεσία Street View καθώς και του γεωγραφικού χώρου που θα καλύπτει. Ένα παρόμοιο θέμα έχει προκύψει και με την εταιρεία ΚΑΠΟΥ Α.Ε., http://www.kapou.gr/, η οποία ξεκίνησε να προσφέρει αντίστοιχες υπηρεσίες στη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα και τα Τρίκαλα και η Αρχή την κάλεσε να λάβει τα ίδια μέτρα και να υποβάλει την απαραίτητη γνωστοποίηση επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων.
Η Ελευθερία της Έκφρασης στα Blogs
Μια πρωτοποριακή απόφαση έλαβε το 2008 το Μονομελές Πρωτοδικείο Ροδόπης, που έκρινε ότι τα ιστολόγια (blogs) δεν υπάγονται στο νόμο περί ηλεκτρονικού τύπου. Προηγήθηκε δίκη που αφορούσε υπόθεση προσβολής της προσωπικότητας μέσω ενός ιστολογίου και το δικαστήριο αναγνώρισε την ελευθερία της έκφρασης που συνεπάγεται η διαδραστική φύση των ιστολογίων και η συνδιαμόρφωση του περιεχομένου τους από τους αναγνώστες με την ανάρτηση σχολίων. Επίσης, το δικαστήριο έκρινε ότι η εταιρεία που παρέχει τον χώρο για την δημιουργία ενός ιστολογίου δεν φέρει ευθύνη για όσα δημοσιεύονται στα ιστολόγια που δημιουργούν οι χρήστες.
Δολοφονία Μέσω του Internet
Μπορεί να νομίζουμε ότι όλα τα ποινικά αδικήματα έχουν συμβεί και στο Διαδίκτυο, εκτός από την δολοφονία^ όμως ήρθε και η σειρά της. Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο περιοδικό «MΕΤΡΟΠΟΛΙΤΑΝ» και στο τεύχος 63, 16-17 Μαΐου 2009, ο κ. Εμμανουήλ Σφακιανάκης, Προϊστάμενος του Τμήματος Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ασφάλειας Αττικής, ανέφερε ότι σε χώρα του εξωτερικού κάποιος πλήρωσε συμβόλαιο θανάτου σ’ έναν hacker, ο οποίος εισήλθε στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων ενός νοσοκομείου, πήγε στη μονάδα του ασθενούς που ήταν ο στόχος και άλλαξε το συνταγολόγιο. Το αποτέλεσμα ήταν ότι ενώ ο άρρωστος έπαιρνε φάρμακα για ζάχαρο, τού άλλαξε την φαρμακευτική αγωγή και τον οδήγησε στον θάνατο μετά από 11 ημέρες. Καταρρίφθηκε συνεπώς στοInternet και ένα ακόμα κάστρο, αυτό της ανθρωποκτονίας μέσω του Διαδικτύου.
Ο Ηλεκτρονικός Εκφοβισμός
Ανησυχητικές διαστάσεις λαμβάνει τελευταία το φαινόμενο του ηλεκτρονικού εκφοβισμού και στη χώρα μας, γνωστό με το όρο cyberbullying, καθώς μέσω του Διαδικτύου ή των νέων τεχνολογιών όλο και περισσότεροι νέοι δέχονται απειλές. Πρόσφατη μελέτη στο Λονδίνο σε μαθητές Γυμνασίου έδειξε ότι το 46% υπήρξαν θύματα επιθετικότητας με μηνύματα, με κάμερες κινητών τηλεφώνων, με e-mail, μέσω chat room ή και μέσω χρήσης Διαδικτύου, με τους θύτες να είναι συνήθως άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.
Ως bullying θεωρείται ο επαναλαμβανόμενος εκφοβισμός ατόμων με πραγματική ή απειλούμενη μαρτυρική ποινή φυσικής, προφορικής, γραπτής ή συναισθηματικής κακομεταχείρισής τους ή της αρπαγής της περιουσίας τους και συμπεριλαμβάνει και τις περιπτώσεις ύβρεων κατά της εθνικότητας, φυλής ή ιδιαιτερότητας κάποιου. Η καινούργια μορφή του εκφοβισμού και της παρενόχλησης μέσω του Διαδικτύου και των κινητών τηλεφώνων διαφέρει σε αρκετά σημεία από την κλασική, με το σημαντικότερο ότι το θύμα δεν μπορεί πλέον να νιώσει ασφάλεια ούτε μέσα στο ίδιο του το σπίτι.
Απόφαση για τα Προσωπικά Δεδομένα στο Facebook
Το Μονομελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης εξέδωσε την πρώτη στην Ελλάδα απόφαση για τα προσωπικά δεδομένα στο Facebook. Πρόκειται για την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων που κατέθεσε διδάσκουσα σε πανεπιστημιακό τμήμα εναντίον ανθυποψηφίου της για θέση ΔΕΠ, ο οποίος ανήρτησε έγγραφα σχετικά με τις σπουδές της και την επαγγελματική της εξέλιξη -τα οποία εκείνη τού είχε χορηγήσει- σε συγκεκριμένο προφίλ στο Facebook, σχολιάζοντάς τα αρνητικά. Το δικαστήριο έκρινε ότι αυτό αποτελεί προσβολή της προσωπικότητάς της, είναι παράνομη πράξη και επέβαλε ποινή 1.000 ευρώ για κάθε περαιτέρω σχετική παράβαση (δημοσίευση και άλλων τέτοιων στοιχείων).
Ειδικότερα, όπως δέχθηκαν οι δικαστές στην απόφαση 16790/2009, ο έτερος υποψήφιος για την προκηρυχθείσα θέση και επίκουρος καθηγητής πανεπιστημιακού τμήματος, δημιούργησε στο Facebook ψεύτικο προφίλ στο οποίο δημοσίευσε τα εν λόγω έγγραφα (σχετικά με την ακαδημαϊκή, δημοσιογραφική και επαγγελματική πορεία της αιτούσας), χρησιμοποιώντας συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς, αμφισβητώντας τους τίτλους της, κατηγορώντας την ότι έχει διασυνδέσεις με πολιτικά πρόσωπα κλπ.
Στη συνέχεια, φέρεται τα συγκεκριμένα κείμενα να εστάλησαν σε λίστα 300 περίπου ηλεκτρονικών διευθύνσεων από τον ακαδημαϊκό, πολιτικό και δημοσιογραφικό χώρο. Το δικαστήριο πιθανολόγησε ότι, μολονότι τα στοιχεία αναρτήθηκαν υπό ψευδώνυμο, πίσω από τη συγκεκριμένη πράξη ήταν ο εν λόγω διδάσκων, μιας και ήταν το μόνο πρόσωπο που είχε λάβει κατά τον επίμαχο χρόνο τα αντίγραφα (του τα είχε προσκομίσει έπειτα από δικό του αίτημα η αιτούσα προς ενημέρωσή του).
Αξίζει να σημειωθεί ότι στις αναρτήσεις αυτές μπορούσε να έχει πρόσβαση ο οποιοσδήποτε (δεν ήταν «κλειστό» το προφίλ). Μεταξύ άλλων, φαίνεται ότι το ελληνικό δικαστήριο έλαβε υπόψη απόφαση του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, σύμφωνα με την οποία η ανάρτηση προσωπικών δεδομένων σε δημόσια προσβάσιμη ιστοσελίδα αποτελεί «επεξεργασία» αυτών. Επιπλέον, όπως σχολιάζουν εμπλεκόμενοι στη δίκη, με την απόφαση αυτή αποδεικνύεται ότι, ακόμη και χωρίς άρση του απορρήτου, είναι δυνατόν να δοθεί δικαστική προστασία των προσωπικών δεδομένων από την ελληνική δικαιοσύνη. Το παραπάνω κείμενο δημοσιεύτηκε την Πέμπτη 11 Ιουνίου 2009 στην ιστοσελίδα :
http://greece-salonika.blogspot.com/2009/06/facebook.html
Παραβίαση Προσωπικών Δεδομένων στο Facebook
Για τα αδικήματα της παραβίασης προσωπικών δεδομένων και της online δυσφήμησης συνελήφθη ένας 22χρονος φοιτητής στα Χανιά τον Μάιο του 2009 και είναι το πρώτο άτομο που συλλαμβάνεται στη χώρα μας για τέτοια αδικήματα που τελέστηκαν μέσω του Facebook. Ο ίδιος είχε δημιουργήσει ένα ανοιχτό προφίλ με το όνομα της σπιτονοικοκυράς του στην δημοφιλή ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης και εκεί δημοσίευσε αποκαλυπτικές φωτογραφίες της.
Η γυναίκα ενημερώθηκε για το γεγονός από τον κοινωνικό της περίγυρο και το κατήγγειλε στην Ασφάλεια Χανίων, η οποία μπόρεσε και εντόπισε τα ψηφιακά ίχνη του 22χρονου φοιτητή και τον συνέλαβε για τα αδικήματα της παραβίασης προσωπικών δεδομένων και της συκοφαντικής δυσφήμησης.
Μαθητικός Διαγωνισμός για Ασφαλές Διαδίκτυο
Στον 3ο Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό της ACTA (Τεχνοβλαστός του ΑΠΘ), που είχε το κεντρικό μήνυμα «Χρησιμοποίησε Σωστά το Διαδίκτυο» και έλαβε χώρα τον Ιούνιο του 2009, έλαβαν μέρος μαθητές των τριών τελευταίων τάξεων του Δημοτικού καθώς και μαθητές Γυμνασίου. Για να συμμετάσχουν, οι μαθητές έπρεπε να περιγράψουν όσο καλύτερα μπορούσαν τα οφέλη που απορρέουν από την ορθή χρήση του Διαδικτύου αλλά και τους πιθανούς κινδύνους που ελλοχεύουν όταν γίνεται κατάχρηση του μέσου.
Τρεις μαθητές από το Ν. Φλώρινας, που σπούδαζαν στο Εργαστήριο Πληροφορικής «Αλγόριθμος», συμμετείχαν με εργασία που είχε το θέμα «Χρήση του Διαδικτύου. Οφέλη και Κίνδυνοι που Προκύπτουν» και βρέθηκαν στην πρώτη δεκάδα των επιτυχόντων. Στην τελετή απονομής, που έγινε στο Μέγαρο Μακεδονικών Σπουδών Θεσσαλονίκης παρουσία πολλών επισήμων, μίλησε για την ψηφιακή ασφάλεια ο Δρ Σιώμος Κων/νος, Παιδοψυχίατρος, ειδικευμένος σε θέματα Εθισμού στο Διαδίκτυο. Η εκδήλωση έλαβε χώρα υπό την αιγίδα της «Ψηφιακής Ελλάδας» της Γενικής Γραμματείας Ψηφιακής Ασφάλειας του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών.
Εξάρθρωση Κυκλώματος Παιδικής Πορνογραφίας
Μια ακόμη μεγάλη επιτυχία σημείωσε το Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ασφάλειας Αττικής τον Ιούνιο του 2009 όταν στη διάρκεια της επιχείρησης «Spider Web» εξάρθρωσε ένα από τα μεγαλύτερα κυκλώματα του χώρου που διακινούσε φωτογραφίες και βίντεο με βιασμούς παιδιών ηλικίας 1-10 ετών. Η επιχείρηση έλαβε χώρα σε 12 μεγάλες επαρχιακές πόλεις, διήρκεσε 3 μήνες και συνελήφθησαν 20 από τους 39 εμπλεκόμενους.
Την Αστυνομία την ενδιαφέρει αν κάποια από τα παιδιά-θύματα έχουν κακοποιηθεί στην Ελλάδα και ένα από τα πιο σοκαριστικά στοιχεία της υπόθεσης είναι ότι η μεγάλη πλειοψηφία των εμπλεκομένων είναι οικογενειάρχες και μάλιστα επώνυμοι στις περιοχές τους και καταξιωμένοι επαγγελματικά. Το κύκλωμα βρέθηκε από τις γερμανικές αρχές οι οποίες εντόπισαν ηλεκτρονικά ίχνη από την Ελλάδα και την ύπαρξη ειδικού λογισμικού διαμοιρασμού αρχείων παιδικού πορνογραφικού υλικού.
Η Ηλεκτρονική Παρενόχληση
Σε μεγάλο βραχνά εξελίσσεται για το Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της ΕΛ.ΑΣ. η μόδα της ηλεκτρονικής παρενόχλησης ή CyberBullying όπως είναι γνωστή, όπου παιδιά ή έφηβοι –και όχι μόνο– παρενοχλούνται μεταξύ τους μέσω του Internet ή μέσω κινητών τηλεφώνων και άλλων ηλεκτρονικών τεχνολογιών. Ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η παρενόχληση είναι συνήθως με αποστολή e-mail με απειλητικό ή υβριστικό περιεχόμενο ή με την δημοσίευση φωτογραφιών ή μηνυμάτων που αφορούν τρίτα πρόσωπα σε ιστολόγια (blogs) ή σε κανονικές ιστοσελίδες ή ακόμη και με την χρήση του ονόματος ενός τρίτου χρήστη για την διασπορά ψευδών ειδήσεων για κάποιον άλλον (κλοπή ταυτότητας).
Πολύ συχνός είναι και ο εκβιασμός ανηλίκων με την απειλή δημοσίευσης γυμνών φωτογραφιών τους σε δημοφιλείς ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης. Δεν είναι λίγες και οι περιπτώσεις που κυρίως γυναίκες καταγγέλλουν ότι οι πρώην σύντροφοί τους αναρτούν σε ιστοσελίδες φωτογραφίες ή και βίντεο από προσωπικές τους στιγμές ή ακόμη και ψευδείς ροζ αγγελίες προκειμένου να τις εκδικηθούν και χωρίς να ζητάνε χρήματα. Εκείνο που ανησυχεί περισσότερο την Αστυνομία είναι το γεγονός ότι στόχος των εκβιασμών γίνονται συνήθως μαθητές ηλικίας 8-18 ετών με δράστες συμμαθητές τους και για λόγους εμπάθειας. Το αποτέλεσμα είναι ότι το θύμα αναγκάζεται πολλές φορές να αλλάξει σχολείο ή και να μετακομίσει μην αντέχοντας τον διασυρμό.
Οι εκβιασμοί γίνονται συνήθως με απειλητικά e-mails ή με αποστολή μηνυμάτων SMS μέσω κινητών τηλεφώνων ή και με ανάρτηση δυσφημιστικών σχολίων σε ιστοσελίδες. Πάντως είναι λίγες οι περιπτώσεις που ο ηλεκτρονικός εκβιασμός γίνεται για να ζητηθούν χρήματα καθώς συνήθως γίνεται για λόγους εκδίκησης ή ζήλειας.
Καταδίκη για Downloading Τραγουδιών
Τον Ιούλιο του 2009, ένας Αμερικανός φοιτητής καταδικάστηκε από δικαστήριο της Βοστώνης να πληρώσει πρόστιμο περίπου μισό εκατομμύριο ευρώ σε 4 δισκογραφικές εταιρείες επειδή παραβίασε τη νομοθεσία περί πνευματικής ιδιοκτησίας (copyright) καθώς διαπιστώθηκε ότι κατέβασε (download) από το Internet και στη συνέχεια διένειμε σ’ άλλους χρήστες 30 τραγούδια. Σε μια άλλη παρόμοια περίπτωση, επίσης στις ΗΠΑ, μια γυναίκα καταδικάστηκε σε πρόστιμο μερικών εκατομμυρίων δολαρίων επειδή είχε κατεβάσει και μοιράσει στο Διαδίκτυο 24 τραγούδια.
Συμβουλές για Ασφαλείς Αγορές στο Internet
Η καταναλωτική οργάνωση ΕΚΠΟΙΖΩ ενημερώνει τους καταναλωτές ότι παρά τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν οι αγορές από το Διαδίκτυο (e-commerce), όπως είναι η εξοικονόμηση χρόνου και χρημάτων και οι μεγάλες δυνατότητες αναζήτησης, έχουν αυξηθεί σημαντικά οι καταγγελίες που αφορούν τον συγκεκριμένο τρόπο συναλλαγής, με κυριότερες την μη παράδοση προϊόντων, την επιβάρυνση με επιπλέον έξοδα χωρίς καμία ενημέρωση ακόμα και την χρέωση χωρίς να έχει γίνει καν παραγγελία.
Η ΕΚΠΟΙΖΩ συμβουλεύει τους καταναλωτές να προσέχουν τα εξής όταν κάνουν αγορές από το Internet :
- Να ελέγχουν την ταυτότητα και την αξιοπιστία του ηλεκτρονικού καταστήματος με το οποίο συναλλάσσονται καθώς και το αν υπάρχουν στην ιστοσελίδα τα βασικά στοιχεία επικοινωνίας με την εταιρεία, όπως είναι η επωνυμία, η διεύθυνση και τα τηλέφωνα επικοινωνίας.
- Να ελέγχουν αν η ιστοσελίδα παρέχει ασφαλείς συναλλαγές (https:// και το λουκέτο στη γραμμή κατάστασης).
- Να πληρώνουν με προπληρωμένες πιστωτικές κάρτες, ώστε να μειώνεται στο ελάχιστο δυνατό ο κίνδυνος οικονομικής ζημιάς.
- Να μην κάνουν ηλεκτρονικές συναλλαγές από υπολογιστές τρίτων ατόμων ή από Internet καφέ και άλλους δημόσιους χώρους.
- Να ελέγχουν σχολαστικά τα χαρακτηριστικά του προϊόντος που τους ενδιαφέρει, την τιμή του, τις τυχόν επιβαρύνσεις, τον τρόπο πληρωμής, τον χρόνο παράδοσης καθώς και την πολιτική επιστροφών του ηλεκτρονικού καταστήματος.
- Να ελέγχουν αν μπορούν να εκτυπώσουν ή και να αποθηκεύσουν στον υπολογιστή τους τη συναλλαγή που έκαναν ή αν εμφανίζεται κάποιος αριθμός παραγγελίας.
- Θα πρέπει πάντα να επιβεβαιώνουν τις συναλλαγές τους και τα σχετικά ποσά που οφείλουν είτε με e-mail ή τηλεφωνικά.
- Οι καταναλωτές έχουν τα ίδια δικαιώματα όπως και όταν κάνουν αγορές από ένα κανονικό κατάστημα, όσον αφορά π.χ. την περίπτωση που είναι ελαττωματικό το προϊόν ή την ακύρωση ή και την μη εκπλήρωση της παραγγελίας κοκ.
Κλοπή Δεδομένων Πιστωτικών Καρτών
Ούτε μία, ούτε δύο αλλά 130 εκατομμύρια πιστωτικές κάρτες έγιναν στόχος από έναν Αμερικανό, πρώην στέλεχος των μυστικών υπηρεσιών, και δύο Ρώσους hackers, οι οποίοι επέλεγαν τους στόχους τους από τον κατάλογο του περιοδικού Fortune με τις 500 μεγαλύτερες εταιρείες και μετά έψαχναν στους δικτυακούς τόπους των εταιρειών για να υποκλέψουν αριθμούς πιστωτικών καρτών και άλλα ευαίσθητα δεδομένα από τα εκατομμύρια πελάτες που επισκέπτονται τις σχετικές ιστοσελίδες. Πρόκειται για την μεγαλύτερη υπόθεση κλοπής δεδομένων από πιστωτικές κάρτες, η διαλεύκανση της υπόθεσης ανακοινώθηκε από το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ τον Αύγουστο του 2009 και τα δεδομένα των πιστωτικών καρτών πουλιόντουσαν σε τρίτους, οι οποίοι έκαναν αγορές με πλαστά στοιχεία.
Παραπλανητικές Πολλές Ιστοσελίδες e-Commerce
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας που έγινε στις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με θέμα την παραπλανητική διαφήμιση και τις αθέμιτες πρακτικές στις ιστοσελίδες ηλεκτρονικού εμπορίου, όπου μελετήθηκαν 369 ιστοσελίδες που πωλούν δημοφιλή ηλεκτρονικά προϊόντα, διαπιστώθηκε ότι περισσότερες από τις μισές εμφανίζουν σοβαρά προβλήματα, όπως παραπλάνηση των καταναλωτών σχετικά με τα δικαιώματά τους ή με το κόστος αποστολής του προϊόντος αλλά και προβλήματα επικοινωνίας σε περίπτωση επιστροφής ενός ελαττωματικού προϊόντος.
Ανθρώπινο Δικαίωμα η Πρόσβαση στο Διαδίκτυο
Η πάντα πρωτοπόρος στα θέματα των νέων τεχνολογιών Φινλανδία γίνεται η πρώτη χώρα στον κόσμο όπου η πρόσβαση στο ευρυζωνικό Internet θα είναι ένα νομικά κατοχυρωμένο ανθρώπινο δικαίωμα. Ο νόμος θα προβλέπει ότι οι πάροχοι τηλεπικοινωνιών θα είναι υποχρεωμένοι να προσφέρουν συνδέσεις Internet υψηλών ταχυτήτων σ’ όλον τον πληθυσμό της χώρας. Και αυτό σε μια χώρα όπου το 96% των κατοίκων έχει ήδη πρόσβαση στο Διαδίκτυο, αλλά το σκεπτικό τού υπό ψήφιση νόμου είναι να βελτιωθεί η διαθεσιμότητα του Διαδικτύου και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές της χώρας. Η παροχή γρήγορου Internet θα αποτελεί πλέον αναφαίρετο δικαίωμα όλων, όπως αποτελεί ήδη η παροχή νερού, ηλεκτρικού και τηλεφώνου.
Τα Προγράμματα Scareware
Σταματημό δεν έχουν οι ηλεκτρονικοί απατεώνες που δραστηριοποιούνται στο Internet καθώς η παλιά μέθοδος εξαπάτησης των ανύποπτων χρηστών με ιούς θεωρείται πλέον ξεπερασμένη. Η νέα μορφή ηλεκτρονικής απάτης ακούει στο όνομα scareware και πρόκειται για ειδικά προγράμματα που προειδοποιούν τους χρήστες για δήθεν ύπαρξη ιού στον υπολογιστή τους και τους κατευθύνουν σε ειδικές ιστοσελίδες απ’ όπου μπορούν να κατεβάσουν ένα αντιικό πρόγραμμα έναντι μικρού τιμήματος ή και δωρεάν.
Το αντιικό πρόγραμμα, όμως, αφού εγκατασταθεί στον υπολογιστή του χρήστη όχι μόνο δεν τον προστατεύει από ιούς αλλά υποκλέπτει στοιχεία πιστωτικών καρτών ή κάνει άλλου είδους ζημιά και μπορεί να περάσει και απαρατήρητο. Τα προγράμματα αυτά δεν προκαλούν την ζημιά που προκαλούσαν οι παλιοί ιοί. Έχει διαπιστωθεί ότι περισσότεροι από 40 εκατομμύρια χρήστες έχουν πέσει θύματα τέτοιων ενεργειών και έχουν δώσει σε ύποπτα προγράμματα προσωπικά τους στοιχεία.
Οι Πειρατές του Διαδικτύου
Στις ευρωεκλογές του 2009, το Πειρατικό Κόμμα της Σουηδίας μπόρεσε και έλαβε το διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό του 7,1% και εξέλεξε έναν ευρωβουλευτή. Η επιτυχία αυτή οδήγησε στη δημιουργία αντίστοιχων κομμάτων και σ’ άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με το μεγαλύτερο να είναι στη Γερμανία με ποσοστό 2%. Οι πειρατές του Internet έχουν κοινούς στόχους καθώς επιδιώκουν να θεσπιστεί στο Διαδίκτυο η ελεύθερη ανταλλαγή αρχείων που δεν έχουν εμπορικό χαρακτήρα, να περιοριστούν τα πνευματικά δικαιώματα στα 5 χρόνια και να είναι σεβαστή η ιδιωτική ζωή των χρηστών. Πάντως, είναι γεγονός ότι κάτω από την πίεση της μουσικής και κινηματογραφικής βιομηχανίας, οι κυβερνήσεις της Γαλλίας, της Σουηδίας και της Βρετανίας έχουν κάνει αυστηρότερη τη νομοθεσία τους για το παράνομο κατέβασμα υλικού από το Internet. Οι πειρατές όμως επιμένουν και αναζητούν μια δράση άμεση, συλλογική, διαδικτυακή.
Μεγάλη Αποζημίωση για τον «Βασιλιά των Spam»
Ενώ το 2008 καταδικάστηκε να καταβάλει υψηλή αποζημίωση μερικών εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων στο MySpace για την αποστολή μηνυμάτων που διαφήμιζαν ιστοσελίδες με πορνογραφικό περιεχόμενο και τυχερά παιχνίδια, ο αυτοαποκαλούμενος «βασιλιάς των spam e-mails», Stanford Ualas, καλείται τώρα το έτος 2009 να πληρώσει ένα τριπλάσιο περίπου ποσό στο Facebook ως αποζημίωση για ανεπιθύμητα διαφημιστικά μηνύματα που έστελνε απρόσκλητος στους ανύποπτους χρήστες.
Η Ασφάλεια τού e-mail
Το μεγάλο θέμα της ασφάλειας του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) ήρθε στην επιφάνεια πρόσφατα όταν hackers μπόρεσαν και απέκτησαν πρόσβαση σε χιλιάδες λογαριασμούς gmail και hotmail ανύποπτων χρηστών. Τα μεγάλα λάθη που κάνουν οι χρήστες, σύμφωνα πάντα με τους ειδικούς, είναι ότι χρησιμοποιούν τον ίδιο κωδικό πρόσβασης (password) σε πολλές ιστοσελίδες ή πύλες που επισκέπτονται συχνά αλλά και στους πολλούς λογαριασμούς ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που διατηρούν στον ίδιο ή σε διαφορετικούς παρόχους και ότι δεν αλλάζουν συχνά τους κωδικούς τους. Το πρόβλημα φυσικά είναι ότι αν έχουν πολλούς κωδικούς ασφαλείας και τους αλλάζουν και συχνά, τότε είναι σίγουρο ότι θα τους ξεχάσουν!
Άλλα βασικά λάθη που κάνουν οι χρήστες είναι ότι επιλέγουν για μυστικό κωδικό το έτος γέννησής τους ή ένα κοινό όνομα ή και μια λέξη που υπάρχει στο λεξικό, ενώ ως σύμβολο επιλέγουν σχεδόν πάντα το !. Οι ειδικοί συμβουλεύουν ότι θα πρέπει να ανακατεύουμε τα πεζά με τα κεφαλαία γράμματα και να χρησιμοποιούμε κι άλλα σύμβολα, όπως το @ στη θέση του α ή το 1 στη θέση του i ή το 0 στη θέση του o ή το 3 στη θέση του e κοκ. Επίσης, θα πρέπει να τοποθετούμε τους αριθμούς ή τα σύμβολα στο μέσο της λέξης και όχι πάντα στο τέλος.
Μια καλή λύση αν υπάρχει κίνδυνος να ξεχάσουμε έναν δύσκολο κωδικό ασφαλείας, είναι να θυμόμαστε μια φράση, όπως «Η Φλώρινα ανήκει στη Δυτική Μακεδονία», και να την μετατρέψουμε σε ακρωνύμιο παίρνοντας το πρώτο γράμμα από κάθε λέξη και κάνοντας και άλλες αλλαγές, όπως HFasDM ή HF@sDM, έκφραση δύσκολη να την εντοπίσει κανείς αλλά και εύκολη σε μας να την δημιουργούμε κάθε φορά που θα χρειασθεί να δώσουμε κωδικό.
Δολοφονία 13χρονου Hacker
Ένας 13χρονος Τούρκος μαθητής έπεσε θύμα δολοφονίας τον Νοέμβριο του 2009 στην πόλη Ερζερούμ της Τουρκίας και η αστυνομία δεν αποκλείει το ενδεχόμενο ο νεαρός μαθητής να απήχθη από μια σπείρα μόνο και μόνο για να σπάσει τους κωδικούς του δημοφιλούς ιντερνετικού παιχνιδιού Metin 2, με σκοπό η σπείρα να κερδίσει χρήματα από την πώληση των κωδικών. Ήταν ένας άριστος μαθητής αλλά και ένας πολύ καλός hacker σύμφωνα με τους συμμαθητές του.
Η Επιχείρηση Charly
Η κωδική ονομασία Charly δόθηκε από την Interpol σε μια από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις εξάρθρωσης κυκλώματος παιδικής πορνογραφίας καθώς η αναζήτηση των μελών του κυκλώματος επεκτάθηκε στο σύνολο σχεδόν των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ασφάλειας Αττικής χρειάσθηκε 4 μήνες για να εντοπίσει τα μέλη του κυκλώματος στην χώρα μας, ύστερα από ειδοποίηση που είχε λάβει από το Λουξεμβούργο, απ’ όπου δόθηκαν στοιχεία για 158 χρήστες από την Ελλάδα.
Το Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος εντόπισε ίχνη του κυκλώματος σε πολλές ελληνικές πόλεις, συνέλαβε 17 άτομα και για άλλα 38 έγινε ταυτοποίηση ότι είχαν συμμετάσχει στο κύκλωμα. Οι εντοπισθέντες ήταν για άλλη μια φορά άτομα υπεράνω πάσης υποψίας, όπως επιχειρηματίες, εκπαιδευτικοί, δημόσιοι υπάλληλοι κ.ά. Το υλικό που κατασχέθηκε ήταν πρωτοφανούς βιαιότητας και συνολικής χωρητικότητας 50 TBytes.
Το Θεμελιώδες Δικαίωμα της Πρόσβασης στο Διαδίκτυο
Η πρόσβαση στο Διαδίκτυο αναγνωρίζεται για πρώτη φορά ως θεμελιώδες δικαίωμα σύμφωνα με την αναθεωρημένη Οδηγία που για τις Τηλεπικοινωνίες που ενέκρινε τον Νοέμβριο του 2009 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το ενδιαφέρον στρέφεται κυρίως στις διατάξεις για τη διασφάλιση της πρόσβασης στο Διαδίκτυο καθώς η νέα νομοθεσία προστατεύει τους χρήστες από την αυθαίρετη διακοπή παροχής υπηρεσιών. Περιορισμοί στην πρόσβαση μπορούν να ληφθούν μόνο με τον οφειλόμενο σεβασμό στην αρχή του τεκμηρίου αθωότητας και το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή και να είναι το αποτέλεσμα μιας δίκαιης και αμερόληπτης διαδικασίας που θα εγγυάται το δικαίωμα του χρήστη να ακουστεί.
Ιοί στις Ιστοσελίδες Κοινωνικής Δικτύωσης
Φαίνεται ότι σε λίγο καιρό θα αποτελεί παρελθόν η εποχή που οι ιοί (viruses) των υπολογιστών έκαναν ζημιά μόνο στον σκληρό δίσκο του υπολογιστή μας καθώς τώρα τελευταία έχουν αρχίσει να επιτίθενται και στην αξιοπρέπειά μας. Πρόσφατα εντοπίστηκαν ιοί που εισβάλλουν σε δημοφιλείς ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, όπως είναι το Facebook και το Twitter, αποκτούν τον έλεγχο των λογαριασμών των χρηστών και στέλνουν μηνύματα σ’ όλους τους φίλους και τους followers τους. Στις περισσότερες των περιπτώσεων οι δράστες προβαίνουν σ’ αυτές τις ενέργειες για τα χρήματα που θα πάρουν ως μεσάζοντες καθώς με τον τρόπο αυτό κατευθύνουν τους ανυποψίαστους χρήστες σε ιστοσελίδες ηλεκτρονικού εμπορίου, που μπορεί να είναι ή όχι ασφαλείς. Ο λόγος που οι ηλεκτρονικοί απατεώνες έχουν επιλέξει τα λεγόμενα social networks είναι γιατί απλούστατα εκεί υπάρχουν πολλά εκατομμύρια πιθανά θύματά τους, τα οποία μάλιστα συνδέονται στενά το ένα με το άλλο και συχνά χωρίς καμία προφύλαξη.
Είναι συχνό φαινόμενο οι χρήστες του Facebook να πέφτουν θύματα και να επισκέπτονται ένα link που τους έστειλε ένας από τους πολλούς εικονικούς φίλους που διαθέτουν στην δημοφιλή ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης. Το αποτέλεσμα είναι είτε να κολλούν έναν επικίνδυνο ιό ή να εγκαθιστούν εν αγνοία τους στον υπολογιστή τους προγράμματα που παρακολουθούν τις online κινήσεις τους κοκ. Σε ποσοστό 21% οι χρήστες του Internet καταγγέλλουν ότι έχουν γίνει στόχοι ιών σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης και οι ειδικοί συμβουλεύουν να προσέχουμε ποιους κάνουμε «φίλους» στις ιστοσελίδες αυτές καθώς και να μην εμπιστευόμαστε όλα τα e-mails, τα links και τις φωτογραφίες που λαμβάνουμε από τους «φίλους» μας.
Περισσότερες πληροφορίες στο http://www.readwriteweb.com/
Η Γραμμή Βοήθειας ΥποΣΤΗΡΙΖΩ
Το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου (SaferInternet) σε συνεργασία με την Μονάδα Εφηβικής Υγείας (ΜΕΥ) του Νοσοκομείου Παίδων «Π. & Α. Κυριακού» έχει δημιουργήσει τη γραμμή βοήθειας ΥποΣΤΗΡΙΖΩ με τηλεφωνικό αριθμό κλήσης 800 11 800 15. Η γραμμή αυτή απευθύνεται σε εφήβους αλλά και στις οικογένειές τους και παρέχει υποστήριξη και συμβουλές για θέματα που έχουν σχέση με το Διαδίκτυο, την κινητή τηλεφωνία και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, όπως είναι η παρενόχληση, η εξάρτηση, το επιβλαβές περιεχόμενο, η παιδοφιλία κ.ά.
Σύμφωνα με την ΜΕΥ, η πρόληψη από την εξάρτηση στο Διαδίκτυο είναι εύκολο να αντιμετωπισθεί, αρκεί οι γονείς να γνωρίζουν τα συμπτώματα των παιδιών τους και να ζητήσουν άμεσα βοήθεια από τους ειδικούς. Πιθανά συμπτώματα που μπορεί να δηλώνουν εξάρτηση από το Διαδίκτυο είναι τα εξής :
- Εκνευρισμός όταν το παιδί δεν είναι συνδεδεμένο με το Internet.
- Μεγάλη ενασχόληση του παιδιού με το Διαδίκτυο.
- Ασυνήθιστη αποτυχία στο σχολείο.
- Διαταραχές ύπνου και αλλαγή των συνηθειών ύπνου.
- Μειωμένη φυσική δραστηριότητα.
- Διαταραχές στις οικογενειακές και διαπροσωπικές σχέσεις.
Συμπεράσματα
Οι ειδικοί του χώρου επισημαίνουν ότι όσο πιο εύκολο γίνεται το κατέβασμα αρχείων στο Internet τόσο περισσότερος κόσμος το κάνει και χωρίς να πιστεύει ότι κάνει κάτι το παράνομο.
Οι ειδικοί μάς ενημερώνουν ότι ως σύνδρομο η παιδοφιλία δεν έχει αλλάξει από αρχαιοτάτων χρόνων και αυτό που αλλάζει είναι το μέσο καθώς το Διαδίκτυο διευκολύνει έναν ενήλικο να γνωρίσει και να παγιδεύσει έναν ανήλικο με όπλο την ανωνυμία και τη δυσκολία εντοπισμού του.
Όταν εκατομμύρια άνθρωποι καταπατούν συστηματικά έναν νόμο, τότε ίσως είναι ο νόμος που χρειάζεται αλλαγή. Μόνο που κανένας δεν μπορεί να πείσει τους χρήστες του Internet ότι το παράνομο κατέβασμα (downloading) αρχείων μουσικής και βιντεοταινιών συνιστά κλοπή.
Οι νέοι καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι κάτι που γίνεται τόσο εύκολα, δεν μπορεί να είναι παράνομο. Για τα σημερινά παιδιά είναι αδιανόητη η ιδέα τού να αγοράσουν ένα CD μουσικής, εφόσον μέσα σε ελάχιστα λεπτά μπορούν να το βρουν στο Internet.
«Από τη στιγμή που η ΑΔΑΕ (Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών) δεν κάνει άρση του απορρήτου για να ανιχνεύσουμε τις IP διευθύνσεις των ηλεκτρονικών εγκληματιών, τα χέρια μας είναι δεμένα».
Σφακιανάκης Εμμανουήλ, Προϊστάμενος του Τμήματος Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ασφάλειας Αττικής.
«Το Άγιο Δισκοπότηρο των διαφημιστών είναι οι διαφημίσεις που σχετίζονται με τα ενδιαφέροντα του κάθε πολίτη. Αυτή (Διαδίκτυο) είναι η καλύτερη ευκαιρία που τους έχει δοθεί μέχρι σήμερα».
Μαρκ Χάουι, στέλεχος του Google.
Οι νεαρές ηλικίες χρησιμοποιούν το Internet πολύ περισσότερο από τον γενικό μέσο όρο του πληθυσμού, αλλά πολλές φορές τις αποφάσεις τις λαμβάνουν κάποιοι ηλικιωμένοι που δεν έχουν άμεση σχέση με την τεχνολογία.
«Αν η βιομηχανία του θεάματος (μουσική, ταινίες και κινηματογράφος) σχεδιάζει να πολεμήσει στα δικαστήρια την ανταλλαγή αρχείων μέσω του Internet, θα πρέπει να προετοιμαστεί για έναν πόλεμο που θα κρατήσει πολύ».
Εφημερίδα Times.
«Οφείλω να πω ότι σε σύγκριση με ό,τι συνέβαινε δέκα χρόνια πριν, το κίνητρο για να γίνει κανείς hacker σήμερα είναι πλέον απείρως λιγότερο η περιέργεια και απείρως περισσότερο η απληστία».
Adrian Lamo, hacker.
Πηγή:
Αν βρήκατε το άρθρο μας χρήσιμο, θέλετε να μείνετε ενημερωμένοι για όλα τα νέα στο τομέα της τεχνολογίας καθώς και σε χρηστικά άρθρα, βοηθήστε μας κάνοντας like στην σελίδα μας στο Facebook πατώντας εδώ
